ડાયાબિટીઝ સાથે જીવવું એ અનેક ચીજોનો સામનો કરવા જેવું છે. તેમાં સતત ગ્લુકોઝ દેખરેખ, ભોજન આયોજ અને નિયમિત કસરત જાળવવાની જરૂર પડે છે. જે તે વ્યક્તિએ ગ્લુકોઝ સ્તરો પર દૈનિક પ્રવૃત્તિઓ કેવી અસર કરે છે તેને ધ્યાનમાં લેવું જોઇએ અને અચાનક આવતા ફેરફારો સામે સજ્જ રહેવું જોઇએ. ડાયાબિટીઝ તણાવ તરીકે જાણીતી આ જવાબદારીઓની અવિરત સાયકલ અને ચિંતાઓ ભારતમાં[1] ટાઇપ 2 ડાયાબિટીઝ ધરાવનારા 33% લોકોને અસર કરે છે.
“જીવનના દૈનિક તણાવોને ખાળતા લાંબા ગાળાની સ્થિતિનું સંભાળ અને સાવચેતી સાથેનું વ્યવસ્થાપન વધુ સારી બાબત હોઇ શકે છે. તે માનસિક થાક અને બોજ, રોષમાં વધારો, એકાંતપણુ અને બર્નઆઉટમાં પરિણમી શકે છે. તેની સામે આવી લાગણીઓ ડાયાબિટીઝનું વ્યવસ્થાપન કરવામાં મુશ્કેલ બનાવી શકે છે. શારીરિક કસરતમાં વ્યસ્ત થવું, ગ્લુકોઝ સ્તરો પરની સતત દેખરેખ રાખવી સાથે તંદુરસ્ત ખોરાક લેવાની સાથે ગ્લુકોઝ દેખરેખન ડિવાઇસ જેવા સરળ સાધનો સાથે લોકો ડાયાબિટીઝનું વ્યવસ્થાપન કરી શકે છે અને વધુ સારા સ્વાસ્થ્યને લગતા પરિણામોની ખેવના રાખી શકે છે,” એમ અમદાવાદની શેલ્બી હોસ્પીટલના એન્ડોક્રિનોલોજિસ્ટ ડૉ. મનોજ અગ્રવાલ જણાવે છે.
એબોટ્ટના મેડીકલ અફેર્સ, ઇમર્જિંગ એશિયા એન્ડ ઇન્ડિયા, ડાયાબિટીઝ કેરના વડા ડૉ. પ્રશાંત સુબ્રમણ્યમએ ઉમેર્યુ હતુ કે, “તણાવયુક્ત ભાવનાઓને ઓળખી કાઢવી અને તેની પર ધ્યાન આપવું અગત્યનું છે. આ સ્થિતિનું વધુ સારી રીતે સંચાલન કરવાના ઉમદા દ્રષ્ટિકોણ માટેના માર્ગો શોધવા અગત્યના છે… સતત ગ્લુકોઝ દેખરેખ ડિવાઇસીસ જેવી ટેકનોલોજી, જે તે વ્યક્તિનું બ્લડ સુગર સ્તર ઊંચુ કે છે કે નીચું તેની ઉપયોગી રિયલ ટાઇમ માહિતી પ્રદાન કરે છે અને ખોરાક અને કસરત દ્વારા તંદુરસ્ત જીવનશૈલી અપનાવવી આ સ્થિતિને નાથવામાં મદદ કરી શકે છે.
ડાયાબિટીઝ સાથે જીવતા લોકોના પડકારોમાંથી પસાર થવાની રીતો :
- સમસ્યાને પુષ્ટિ આપવી: કોઈપણ સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત પડકારને ઉકેલવા માટેનું પ્રથમ પગલું એ છે કે કોઈ સમસ્યા હોઈ શકે છે તે સ્વીકારવું અને તેને પુષ્ટિ આપવી તે છે. જે તે વ્યક્તિના સ્વાસ્થ્યનું વ્યવસ્થાપન કરતી વખતે ઉતાર-ચઢાવ આવવો સામાન્ય છે, પરંતુ સતત તણાવ અને અતિશય લાગણી એ ડાયાબિટીસની તકલીફની નિશાની હોઈ શકે છે. સારું અનુભવવા માટે, ચિહ્નો અને દાખલાઓને ઓળખીને પ્રારંભ કરો. તમને જરૂરી આધાર શોધવા માટે તમારી લાગણીઓ અને શરીર પર ધ્યાન આપો. વધુમાં, સેન્ટર ઑફ ડિસીઝ કંટ્રોલ એન્ડ પ્રિવેન્શન મુજબ, ડાયાબિટીસ ધરાવતા લોકો ડિપ્રેશનનો અનુભવ કરે છે. જો તમને ડિપ્રેશનના લક્ષણોની શંકા હોય, તો શક્ય તેટલી વહેલી તકે હેલ્થકેર પ્રોફેશનલ સાથે વાત કરો.
- સારવાર પ્લાનની રચના કરવી: તમારા ડાયાબિટીસ અને તમે જે સંઘર્ષનો સામનો કરો છો તેના વિશે મુક્ત રહેવું એ યોગ્ય કાળજી મેળવવાની ચાવી છે. તમારે જે ફેરફારો કરવાની જરૂર છે તેના કારણે આરોગ્યની સ્થિતિનું વ્યવસ્થાપન કરવું એકાંતનો અનુભવ કરાવી શકે છે. તમે કેવું અનુભવો છો અને તમને કેવા પ્રકારના સમર્થનની જરૂર છે તે વિશે તમારા પ્રિયજનો સાથે વાત કરો. તમારા સ્વાસ્થ્યને અસર કરતી દરેક બાબત વિશે તમારા ડૉક્ટર સાથે શારીરિક અને માનસિક બંને રીતે પ્રામાણિક ચર્ચા કરો. આનાથી તેઓને દવાઓ અને સહાયક જૂથો સહિત તમારા ડાયાબિટીસના વ્યવસ્થાપન માટે વ્યક્તિગત યોજના બનાવવામાં મદદ મળશે. ટેક્નોલોજી પણ તમારા રોજિંદા વ્યવસ્થાપનમાં મોટી મદદ કરી શકે છે. ફ્રીસ્ટાઇલ લિબ્રે જેવા સતત ગ્લુકોઝ મોનિટર (CGMs) તમને મૂલ્યવાન માહિતી આપી શકે છે અને તમને તમારા સ્વાસ્થ્યની સંભાળ લેવા માટે સશક્ત કરી શકે છે. આ પ્રિક ફ્રી અને પેઈનલેસ મોનિટર તમારા બ્લડ સુગર લેવલને હંમેશા ટ્રૅક કરે છે, તમારા ડૉક્ટરને સ્પષ્ટ ચિત્ર આપે છે અને તેમને તમારી સારવારને વધુ અસરકારક રીતે સમાયોજિત કરવાની મંજૂરી આપે છે.
- આવશ્યકતાઓ પર ફોકસ કરવું: વધુ સારું અનુભવવાની ચાવી એ સંતુલન શોધવું તે છે. તમારા માટે કઈ પ્રવૃત્તિઓ અને સ્વાસ્થ્ય લક્ષ્યો સૌથી મહત્વપૂર્ણ છે તે શોધો. તે ડાયાબિટીસનું વ્યવસ્થાપન કરશે અને લાંબા ગાળે તમારું એકંદર આરોગ્ય વધુ વ્યવસ્થાપન થઇ શકે છે તેવું અનુભવશે. ટેકનોલોજી મોટી મદદ બની શકે છે! ટ્રૅકર્સ જેવા સાધનો બ્લડ સુગર સ્તર જેવી મહત્ત્વની બાબતોનું નિરીક્ષણ કરી શકે છે, વધારાના કામ વિના તમારી દિનચર્યામાં એકીકૃત રીતે ફિટ થઈ શકે છે. તમારી જાત પ્રત્યે નમ્ર બનવાનું ભૂલશો નહીં. રોજિંદા જીવન સાથે લાંબી માંદગીને સંતુલિત કરવી અઘરી છે અને તે માનસિક રીતે ભાર લાવી શકે છે. મુસાફરી, બાગકામ, વાંચન જેવી વસ્તુઓ માટે સમય કાઢો – જે તમને યાદ કરાવે છે કે તમારા નિદાન કરતાં તમારા માટે વધુ છે. જે સૌથી મહત્વપૂર્ણ છે તેના પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને અને બાકીનાને છોડી દેવાથી, તમે તંદુરસ્ત અને સુખી જીવન બનાવી શકો છો.